Četvrtak, 20.07.2023 | 06:17

Ukradena ljubav

Mahmud-paša Anđelović prvi je Srbin Veliki vezir Osmanskog carstva. Sa svojim sultanom Mehmedom II Osvajačem pokorio je večni Carigrad, a njegov rođeni brat Mihailo* mu je predao 1458. godine Smederevsku tvrđavu pre pohoda na Belu Stenu.

Legenda kaže da se dočepao plašta divčibarske vile Razvigore i pečatnog prstena cara Dušana, i da je u savezu sa raskovanom prokletom Moranom osvojio tvrđavu Belu Stenu.

U srušenim kulama grada Bele Stene janjičari su našli Andrijaševa pisma koje je slao Razvigori, i predali ih Velikom veziru. Pisma su bila predivne pesme ljubavne čežnje. Mahmud-paša Anđelović ih je pogledao na trenutak, i grozničavo ih strpao u grudi kao uhvaćeni lopov. Kažu da nije srušio manastir sa Andrijašovim grobom jer mu se po ulasku pred oltarom ukazao Sveti Sava sa Svetim Pantelejmonom. Kažu i da ga je zbog toga sultan Sulejman zadavio.

Mahmud-paša je zabeležen u istoriji poezije kao jedan od najznačajnijih pesnika Persije. Drugi kažu da mu je glave došlo prokletstvo zbog krađe ljubavi.

DRAGA
Mahmud-paša Anđelović (Adni)

Kad ugledah kosu svoje drage
Rascvetanu kao narcis,
Kako leprša po njenom licu, pomislih:
Čudno, kao da je mesec zastao
Među mirisnim cvećem…

Tvoj pramen pali preko lica,
Što je kao mladina,
U mnogim uvojcima sakriven poput zmije
Što danju miruje
Skupljajući snagu.

Od tvog lica,
Ruže i lale su zaista
Ukrali boju i miris
I sada ih kao prelepi buket
Nose okolo kroz bazar.
..
O draga svrha pesme je diviti se lepoti!
Kol’ko mudrih među lude
Otpremiše tvoje oči!
Sad su mene zarobile
Nek mi je Bog na pomoći!

Draga svoju glavu, dušu pred noge
Spuštam ti sada.
Po zakonu: rob s imetkom
Gospodaru svom
Pripada…

*Brat Mahmuda, Mihailo Anđelović, bio je upravitelj Srbije tokom 1458. godine. Nakon osmanskog osvajanja Tesalije 1394. godine, vladajuća porodica Filantropena je izbegla u Srbiju. Kao unuk Aleksija ili Manojla Filantropena, Mihailo Anđelović je služio kao zvaničnik na dvorovima Đurđa i Lazara Brankovića. Bio je on u Srbiji veliki vojvoda, pa namesnik despotstva.

Pročitajte zanimlivu legendu o Divčibarama. Ova jedinstvena priča o vili Razvigori i nastanku Divčibara je pomen slavnim pobedama cara Dušana, i oda blagoslovenoj ljubavi kraljevića Andrijaša i Divčibarske vile. Ali je i nesvakidašnja saga o večnoj bitki između dobra i zla, o strašnoj sudbini Andrijaša i dušanovog grada Bela Stena na carskom drumu. Priča se oslanja na istorijske zapise, arheološka istraživanja i narodna verovanja. (link)