Sreda, 13.12.2023 | 10:20

Svetinja u srcu Divčibara

Aka ste ikada prošetali Divčibarama, sa sigurnošću ste naišli ili posetili crkvu Sv. Pantelejmona koja se nalazi u samom srcu ovog turističkog centra i predstavlja jedno od omiljenih mesta okupljanja meštana, turista a pre svega dece!

Prepoznatljivom karakteru Divčibara, kao jednog od najposećenijih centara planinskog turizma u Srbiji, na poseban način doprinosi crkva posvećena Svetom Pantelejmonu, smeštena u samom srcu ovog turističkog mesta. Dugo vremena nije bilo crkve na Divčibarima, iako se stanovništvo okolnih sela okupljalo na letnjem vašaru, na mestu današnjeg sakralnog objekta. Nakon osnivanja Zdravstvenog društva Divčibare 1926. godine, protojerej Milan Tripković, koji je bio u službi vladike Melentija Vujića, planirao je izgradnju crkve, smatrajući da se mora voditi računa o duhovnom životu stanovništva Maljena i Divčibara. Drugi svetski rat je prekinuo akcije, a na Divčibarima, gde je do 1940. godine bilo više od hiljadu ležajeva namenjenih turistima, sačuvane su samo 23 postelje, registrovane 1947. godine. Prava namera da se na Divčibarima izgradi crkva ostvarena je 9. avgusta 1995. godine, na dan Svetog Pantelejmona. Tada je osveštana lokacija u priobalju malovodnog potoka Žujan, između dve česme planinske pitke vode, i na nju je postavljen krst.

Lepotu položaja, u centru Divčibara, upotpunjuju visoka stabla bora i breze. Radovi na postavljanju temelja počeli su u proleće 1996. godine. U pomoć građevinarima pritekli su učenici i nastavnici Bogoslovije „Sveta Tri Jerarha”, proterani iz manastira Krka u Dalmaciji, koji su u vreme izgradnje crkve živeli i učili u odmaralištu Krušik na Divčibarima. Skladnu crkvu projektovao je arhitekta Tiho­mir Dražić iz Valjeva. Podseća na crkve brvnare, kakvih u zapadnoj Srbiji ima na više mesta. Na južnoj fasadi je spomen-ploča s imenima ktitora i dobročinitelja, a na severnoj tabla s imenima poručnika Željka Savićića i Siniše Radića, poginulih u NATO agresiji, kad je crkva građena. Zidana od bora, svojom fasadom čini prostor privlačnim. Radove je izvela građevinska firma „Jablanik” iz Valjeva. Krov je pokriven crepom, s kupolom od bakarnog lima. Crkva, zajedno sa zvonicima, crkvenim domom, prodavnicom suvenira, sveća, knjiga i relikvija, i dvorištem punim negovanog zelenila, s klupama za predah i dva drvena mosta s nadstrešnicama, koje je projektovao Tiho­mir Dražić, dobro je uklopljena u prostor. Zidana je tako da može odoleti hladnim i snežnim planinskim zimama.

Divčibarska svetinja je skromnih dimenzija. Ima pokrivenu pripratu s polukružnim podzidom i drvenim krovom, naos, polukružno udubljenje iza centralnog dela naosa, oltarski prostor i horsku galeriju. Krov je na dve vode i, kao i strehe, pokriven je crepom. Unutrašnjost je bogata freskama, ikonama i crkvenim relikvijama. Ističu se tronovi Svetog Vasilija Ostroškog i Svetog Nikole Žičkog. Ikonostas je izradio Ljuben Marić iz Bogatića, sela 11 kilometara udaljenog od Valjeva, a ikone na njemu Rade Sarić iz Beograda. Ova dva vrhunska majstora, umetnika, izradila su i posebne tronove u kojima se čuvaju mošti Svetog Vasilija, Svetog Nikole i Svetog Vasilija Ostroškog, koji su veoma poštovani u Srbiji.

Crkvu Svetog Pantelejmona osveštao je 9. avgusta 2001. godine, na dan crkvene slave, episkop šabačko-valjevski, nedavno preminuli gospodin Lavrentije. Prva liturgija održana je deset dana kasnije. Kraj crkve se svake godine početkom avgusta održavaju odgovarajuće svečanosti, kulturne i prosvetne manifestacije, kada se okupljaju turisti i meštani okolnih seoskih naselja, jer je to vreme tradicionalnog narodnog vašara.