Ponedeljak, 15.07.2024 | 22:42

Divčibare NEKAD I SAD – Nastanak Maljena

Divčibare su naselje na planini Maljen koje iz godinu u godinu privlači mnoge turiste. Iako popularnost ovog mesta raste, mnogi ne znaju da planina Maljen postoji vekovima, čak i pre nastanka grada Valjeva pod čijim je okriljem.

U srednjem veku, pre formiranja grada Valjeva, Bela Stena na Maljenu je bila značajno naselje. Knez Lazarev vlastelin, pre 1389. godine, Detoš, posedovao je zemljište u dolini reke Dragobilj sa crkvom Materi Božije, kasnije deo manastira Svetog Pantelejmona na Svetoj Gori. Nakon Bitke na Kosovu 1389. godine, ovaj prostor je menjao vlastelinike između srpskih i ugarskih vlastelina sve do pada pod Osmansku vlast 1458. godine.

Dve godine posle Kosovske bitke, ugarski ban mačve Nikola Gara, zet kneza Lazara, ustupio je 1392. godine ugarskom kralju posede u oblasti raške zemlje, među kojima su bili i posedi u Maljenu. Trgovi Valjevo pod Debrečenom (Dobročinom) i trg Nepričava su se razvijali krajem 14. i početkom 15. veka u blizini ruševina Jerininog grada.

Ugovor iz Tate, sklopljen 1426. godine između ugarskog kralja Žigmunda i despota Stefana Lazarevića, pominje oblast Maljena kao deo Mačvanske banovine. Padom tvrđave Bela Stena 1458. godine i Smedereva 1459. godine, srpski posedi na Maljenu prelaze pod vlast Osmanskog carstva. Maljen postaje pogranično područje, česta meta napada i plena moćnika.

Tokom austrijske vladavine u delu Srbije (1718-1739), Maljen je bio deo granice između Austrije i Turske, a nakon Beogradskog mira 1739. godine, Austrija se obavezala da će uništiti sve pogranične tvrđave, ostavljajući samo nazive stražara.